Po fyrtlach Poznania 139 – Łazarz cd

10/10 - (1 vote)

Ulica Stanisława Wyspiańskiego

Powstała na początku XX wieku… Zbigniew Zakrzewski pisze „…Przedtem aż tutaj sięgał od północy wojskowy plac ćwiczeń. Od południa i zachodu dochodziły pola uprawne. Ulicę- za czasów niewoli …….nazywali Polacy ulicą Hardą..”   Hardą była do 1918 roku, od 1918 roku patronuje jej Stanisław Wyspiański (polski dramaturg, poeta, malarz, grafik, ….) 

Ul. Wyspiańskiego

Wyspiańskiego 087

Łączy ulicę Głogowską na wschodzie z Aleją Reymonta na Zachodzie.  Początek ulicy, skrzyżowanie z  ulicą Głogowska…

9.7.14 096

Pierwszy odcinek ulicy między Głogowską a Matejki  po północnej stronie  Szkoła Podstawowa nr 26 im. Ryszarda Berwińskiego, kiedyś   IV Szkoła Średnia (Mittelschule) szkoła wzorcowa, a właściwie  budynek z salą gimnastyczną

9.7.14 098 (1)

Dalej skrzyżowanie z ulicą Matejki skwer,  placyk,  niektórzy nazywają go Placem Wyspiańskiego, coraz lepiej wyglądający. Kiedyś była tu stacja benzynowa, teraz fajny  trójkątny plac , którego podstawą jest ulica Matejki…

Wyspiańskiego 108

Wyspiańskiego 017

Zobaczmy co przy tym skwerku, południowa strona

Narożnik Matejki i Wyspiańskiego budynek wybudowany  ok. 1905 r. według projektu architektów Paula Lindera i Karla Roskama mieścił się początkowo hotel. Przebudowano go w latach 1950-60. W 1966 r. przejął go poznański uniwersytet, który zlokalizował Instytut Akustyki Wydziału Fizyki oraz Wydział Matematyki i Informatyki –  Colegium Mathematicum od 2006, potem  firma Wechta w budynku zrobiła mieszkania… Budynek  wygląda ładnie..

Ul. Wyspiańskiego Matejki Kopia

Po tej samej stronie kamienica nr 11 wygląda na solidną, ze zdobnym ryzalitem, z wykuszem, z solidnym portalem, … czeka na odnowienie…Wyspiańskiego 092

Wyspiańskiego 092 Kopia

Wyspiańskiego 094

sąsiednia  secesyjnej kamienicy z początku XX wieku,  po południowej stronie Placu Wyspiańskiego i róg Dróżbackiej, ładnie odnowiona, wygląda ciekawie,…

Wyspiańskiego 085 Kopia

Wyspiańskiego 088

Wyspiańskiego 089

 Podstawa trójkąta (Placu Wyspiańskiego) od wschodu ulica Matejki,

Wyspiańskiego 127

Północna strona ulicy Wyspiańskiego

Johow-Gelände

Na przeciwko Parku Wilsona, dawnego Ogrodu Botanicznego, na początku XX wieku zaplanowano nowe, luksusowe osiedle mieszkaniowe.  Spółka Bau Terrain , której udziałowcami byli Max Johow , Albert Schmidt i  architekt Emila Asmus zakupiła grunty od znanych poznańskich lekarzy Heliodora Święcickiego i Bolesława Wicherkiewicza. Teren w roku 1902 roku podzielono na parcele, wytyczono nowe ulice Siemiradzkiego, Grottgera, Chełmońskiego i Kossaka.  Załatwiano dla całego przedsięwzięcia korzystne przepisy budowlane. Na osiedlu można budować tylko budynki mieszkalne,  do wysokości czterech pięter z poddaszem i piwnice, powinien być zapewniony dostęp światła do wszystkich pomieszczeń, staranna elewacja, przedogródki,  ograniczenie hałasu. Autorem projektu zagospodarowania był Max Johow i prawdopodobnie Joseph Stübben (twórca  zachowanego  do dziś układu urbanistycznego Dzielnicy Cesarskiej) . Parcele szybko znalazły bogatych nabywców i szybko powstało luksusowe  osiedle, projektowali tu domy Max Jehow, Emil AsmusMax Biele… Osiedle stanowi akademicki przekrój przez style architektoniczne XX wieku…. osiedle jest zabytkiem…..      

6.8.14 009

W ramach tego osiedla

Wyspiańskiego 118

Na narożniku Plac Wyspiańskiego i Matejki  budynek nr 50 z początku XX wieku prawdopodobnie w 1906 r , autorem projektu kamienicy był Emil Asmus. Okazuje się, że budynek ten miał wyglądać jednak zupełnie inaczej…. 

Zbigniew Zakrzewski tak pisze o tym budynku w ” Ulicami mojego Poznania”:   …Dom przy narożniku Wyspiańskiego, gdzie dziś mieści się  ekspozytura Urzędu Miejskiego -Grunwald, był projektowany i budowany jako wyższy. Okazało się jednak, że wskutek błędów w konstrukcji budynek taki mógłby się zawalić. Zaniechano więc budowy górnej kondygnacji i nakryto go niżej….”

teraz to budynek dwupiętrowy, dach łamany, zaokrąglony narożnik z pseudowieżą zwieńczoną oryginalnym hełmem z iglicą, zróżnicowana fasada, wykusze, balkony, sztukateria…  ładnie to wszystko wygląda, tylko, że pewno trzeba by odświeżyć elewacje, no umyć….

Wyspiańskiego 122

Wyspiańskiego 010

Kilka szczegółów  tego budynku

Wyspiańskiego 117

Wyspiańskiego 114

Wyspiańskiego 112

Wyspiańskiego 116

Wyspiańskiego 113

Sień też tu piękna

matejki 50 26matejki 50 27

matejki 50 23

3.9. 046

Sąsiaduje z budynkiem  nr 50 interesująca,  okazała, secesyjna kamienica narożnikowa  Wyspiańskiego  10 Chełmońskiego 1,  pierwszym jej właścicielem był bogaty nauczyciel Nimil Nicklaus,  nie do końca wiadomo kto projektował, niektórzy powiadają, że może to być kamienica zaprojektowana przez  Oskar Hoffmann….

Wyspiańskiego 107 Kopia

   Od 1926 roku w domu tym mieszkała  Maria Trąmpczyńska (ps”Maria d’Otto” znana śpiewaczka operowa, od roku 1926 do 1958 roku z przerwą wojenną profesor Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Poznaniu . Jej dom stał się ośrodkiem życia towarzyskiego i artystycznego,.. w czasie okupacji  tworzyła wokół siebie konspiracyjne środowisko muzyczne, uczył się u niej między innymi Stefan Stuligrosz

30.8.14 217

Widok od strony ul. Chełmońskiego

Chełmońskiego 024

Portal

Wyspiańskiego 111

Nie pokazanie wystroju sieni byłoby nietaktem…

3.9. 032 Kopia

3.9. 039

3.9. 043

3.9. 034

3.9. 036

Równie interesująca jest kamienica   Wyspiańskiego nr 12, z wieżyczkami, wykuszami przypomina zamek,  kamienicy nadano nazwę „Villa Historica” 

Plac Wyspiańskiego1 Kopia

 Dekoracje tej potężnej kamienicy – motywy plecionek, półkoliste łuki, zaczerpnięte ze sztuki wczesnośredniowiecznej …

Wyspiańskiego 095

Wyspiańskiego 098

Wyspiańskiego 105

Później około 1912 roku zostały wybudowane kamienice na narożnikach Wyspiańskiego i Kossaka nr 14; 16 i oraz Wyspiańskiego 18, budowane w stylu tzw. Reformarchitektur, wyróżnia się surowością, monumentalizmem i całkowitym brakiem wystroju.

Nr 14

Wyspiańskiego 072 Kopia

drugi narożnik Wyspiańskiego nr 16/ Kossaka  i kamienica Wyspiańskiego nr 18 –   (-widoczna z tyłu,głębiej, ciemniejsza)

Wyspiańskiego 070 Kopia

Zbigniew Zakrzewski pisze o jednej z tych kamienic…. 14 lub 16….. „Szczególna pamięć należy się kamienicy usytuowanej na narożniku ulicy Wyspiańskiego i Kossaka. powstało tam jesienią  1921 roku Państwo we Gimnazjum na Łazarzu. Przejęło ono uczniów Gimnazjum Marcinkowskiego, które wobec nadmiernej liczby zgłoszeń nie zdołało ulokować ich u siebie, a ponadto uczniów prywatnego Gimnazjum imienia Księdza Piotra Wawrzyniaka. Niebawem uczelnia ta …..  została obdarzona patronatem Ignacego Paderewskiego”

Wygląda na to , że tu początki Paderka”, choć jedne źródła mówią, że zaczął się na Wyspiańskiego 8, inne, że pod nr 56,… z tym, że zarówno nr 8 jak i 56 na Wyspiańskiego nie ma…  więc chyba trzeba wierzyć Zakrzewskiemu, tylko czy nr 12, czy nr 14? a może ktoś wie?

Dalej po północnej stronie  budynki wybudowane w latach 1940-1942   przez Niemców dla żołnierzy niemieckich i ich rodzin, budynki między ulicami Kossaka i Ułańską.  Zabudowa monotonna,  typowa forma dla hitlerowskiej  architektury,  budynki między sobą różnią się jedynie  godłami nad wejściem w formie płaskorzeźby,…..

Kossaka

Kossaka 045

Kossaka 046

Kossaka 066

Ułańska

Ułańska 056

Ułańska 052

I już poza osiedlem Johow – Gelände

Dalej po północnej stronie ulicy Wyspiańskiego – dawne koszary. Poznań podczas zaborów był wielką twierdzą pruską, to i wojsko, to i infrastruktura wojskowa  i koszary.  Przy ulicy Wyspiańskiego na przełomie XIX i XX wieku, wybudowano koszary dla I  Królewskiego Pułku Strzelców Konnych (Königs-Jäger-Regiment zu Pferde Nr. 1),..  Po odzyskaniu niepodległości koszary zajął 15. Pułk Ułanów Poznańskich, podczas wojny koszary zajęli Niemcy, po wojnie  było tu pusto i się sypało.. dopiero na początku XXI wieku, z koszar zrobiono eleganckie apartamentowce i centrum handlowe dzięki firmie  City Park przy współpracy z konserwatorem zabytków mamy ładny zespół i ciekawe miejsce…

Stare koszary1

Stare koszary2

Stare koszary4

Stare koszary6

od strony ulicy Ułańskiej

Ułańska 050

od ulicy Wyspiańskiego odchodzi ulica Wojskowa, przy której  od strony północnej koszary (pokazane wcześniej) a od południowej nowe budynki, nowe bloki ….

31.7.14 097

od ulicy Wyspiańskiego odchodzi też ulica , której patronuje Kazimiera Iłłakowiczówna , ( „Iłła” – polska poetka, prozaik, dramaturg, tłumaczka), ulica zabudowana willami z lat trzydziestych XX wieku,  łączy ulicę Wyspiańskiego z Grunwaldzką…….

31.7.14 092

31.7.14 089

Iłłakowiczówna 045

ostatni budynek po tej stronie ulicy Wyspiańskiego, to  stojąca u zbiegu ul. Reymonta i Wyspiańskiego willa z 1937 roku, która powstała jako rezydencja  potentata kolejowego, Hieronima Ratajskiego i to luksusowa rezydencja, chociaż to teraz nie rezydencja tylko hotel to luksus … tu wrócił….to Platinum Palace Residence

7a 038

Na następny spacer zapraszam na drugą stronę , południową ulicy Wyspiańskiego i chyba na ulicę Jarochowskiego… 🙂

Dodaj komentarz

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.