Ulica Kościelna
W najstarszych przekazach kartograficznych Jeżyce (dzisiejsza Kościelna) to owalnicowa wieś z dwoma stawami i młynem wewnątrz. Zagrody powstawały głównie wokół owalnicy z tyłu ogrody, sady i pola… (musiało być pięknie…), ale też wokół dróg w kierunku miasta (dzisiaj Poznańska i Jeżycka)…. Kościelna to najstarsza ulica Poznania, zwana też Bamberkowem, jako, że ponad dwoma wiekami osiedlili się tutaj koloniści z Bambergu…
Biegnie od Dąbrowskiego do wiaduktu w nasypie kolejowym, który oddziela Jeżyce od Sołacza i stanowi trzon dawnej wsi Jeżyce
to samo miejsce od strony Kościelnej
tym razem razem z muralem wykonanym przez panią Annę Taratiel z Hiszpanii
nasyp kolejowy
zobaczmy co ciekawego na Kościelnej i okolicach,…. w bok od Kościelnej odbiega ulica Świętego Wawrzyńca, dawna wiejska droga prowadząca do Stawu Niestachowskiego (dzisiaj stara pływalnia). Nazwa pochodzi zapewne od stojącej niegdyś figury tego świętego (kiedyś przy posesji nr 17), który chronił od pożarów ……
a na Wawrzyńca, pod 11 „Goplana” fabryka czekolady, założona na Śródce w 1912 roku po dziewięciu latach przeniesiona na Wawrzyńca…
Obok stoi niewielki budynek administracyjny w stylu dworkowym, zbudowany w okresie międzywojennym, prawdopodobnie zaprojektowany przez rzeźbiarza Mieczysława Lubeckiego…
Na narożniku ulicy Wawrzyńca i Kościelnej zachowała się pod nr 43 zagroda bamberska zbudowana…? być może nawet w XVIII a może i później….dla rodziny Poetzów…
z tyłu Bamberski Dwór – zespół budynków mieszkalno-usługowych, zaprojektowany przez Jerzego Buszkiewicza…
zagroda trochę podrasowana i zamieniona na ekskluzywny hotel i restaurację „Zagroda Bamberska”, ale całość udało się uchronić od zagłady…..
Do niedawna była jeszcze jedna bamberska zagroda, pod (nr 29) własność rodziny Retzów… ale już jej nie ma…i jeszcze trochę Bamberskiego Dworu…
Pod numerem 17 na Kościelnej istniała parcela, którą zakupili w latach 20 XX wieku Wejmanowie, produkowali tu płótna nieprzemakalne… na tej posesji powstała, w późniejszych latach, wytwórnia płyt gramofonowych „Mewa” ,… stała tu też kapliczka świętego Wawrzyńca zniszczona podczas wojny
Pierwsza wytwórnia płyt Wejmanów powstała już podczas wojny w roku 1942 w Warszawie, gdzie Wejmanowie znaleźli się podczas wojny , tu udało się wygnieść pierwsze płyty między innymi Mieczysława Fogga…. po powrocie do Poznania zamieszkali w kamienicy Suwalskich (narożnik Niegolewskich i Głogowskiej)
potem powrót na Kościelną gdzie nie było już domu frontowego nie było już kapliczki z figurą świętego Wawrzyńca… W roku 1947, powstał nowy dom, który miał stać 10 lat a stał jeszcze na początku XXI wieku…a wcześniej zaraz po powrocie do Poznania wybudowano studio nagrań…
z wytwórnią jak zwykle w komunie tarapaty, zabierają oddają, znowu zabierają….. ale ślady wytwórni „Mewa” zostają..
„Znany w całej Polsce sygnał dźwiękowej audycji „Lato z radiem” (Orkiestra Salonowa – nr 218a Dziadek) po raz pierwszy zabrzmiał na poznańskich Jeżycach. Nagrano go w Wytwórni Płyt Gramofonowych Marii i Mieczysława Wejmanów przy Kościelnej 17″ …tak pisze pani Danuta Książkiewicz – Bartkowiak……
Dzisiaj… dzisiaj zaczyna coś się dzieje, zaczynają być wykopy i na miejscu wytwórni płyt i na miejscu rozlewni piwa, która była obok….
i jeszcze warto spojrzeć na budynek na narożniku ulicy Kościelnej i ulicy Wąskiej
jeszcze obrazek z Kościelnej
Najważniejszą budowlą na ulicy Kościelnej jest kościół pw. Najświętszego Serca Jezusa i św. Floriana
Gmina Jeżyce należała terytorialnie do parafii św. Wojciecha i to właśnie proboszcz tej parafii ks. dziekan Woliński za zgodą biskupa Edwarda Likowskiego w roku 1890 nabył dwie działki pod budowę świątyni. Najpierw w roku 1894 na zakupionym terenie stanęła ochronka dla dzieci prowadzona przez Zgromadzenie Zakonne Sióstr Elżbietanek, otwarto w niej też kaplicę, w której do czasu otwarcia kościoła, odbywały się nabożeństwa….
28 czerwca 1894 prymas , arcybiskup Florian Stablewski erygował parafię na Jeżycach wyłączając ją z z parafii św. Wojciecha. 21 listopada 1897 roku wbudowano kamień węgielny… „Wspaniała była to uroczystość położenia kamienia węgielnego. Od niepamiętnych czasów nie widział nikt podobnego obrzędu, dla tego w ogromnej liczbie stawili się wierni i duchowieństwo, okazując przybyciem swojem radość i żywe zajęcie się sprawą kościoła Jeżyckiego…”
Zbudowany z czerwonej cegły w stylu neoromańskim w latach 1897-99 a zaprojektował go Jan Rakowicz….
fasada frontowa ozdobiona neoromańskim portalem z dużym oknem rozetowym (ok. 3 m) i kamienną figurą Pana Jezusa autorstwa Władysława Marcinkowskiego
Wieża wysokości 61 m zwieńczona hełmem ….
niestety podczas wojny uszkodzona i już nie wróciła do pierwotnego kształtu, jest bez zegara, jest niższa o około 15 metrów…..
Trójnawowe, bazylikowe wnętrze wzorowane na na kościele romańskim w Schwäbisch Gmünd w Wirtemberdze. Długość 58 m; szerokość 34 m; świątynię obliczano na 2500 wiernych
w roku 1921-22 powstała w ołtarzu głównym wysoka na 2,80 m statua Serca Jezusowego wykonał ją Władysław Marcinkowski wg projektu K. Rucińskiego
Polichromię namalował w latach 1910-11 uczeń Jana Matejki, lwowski artysta Tadeusz Sulima-Popiel,jego autorstwa są też duże obrazy ścienne, jak np:
„Pan Jezus wskrzeszający zmarłego” warto zobaczyć też sufity..
„Pan Jezus przyjaciel dzieci”
czy mniejsze jak „Chrzest Chrystusa w Jordanie” i „Ostatnia wieczerza” i kilka innych obrazów
powały
Kościół wyposażono wysokiej klasy organy firmy Walcker z Ludwigsburga oraz komplet 4 dzwonów (zabrany przez prusaków podczas I wojny światowej), drugi komplet 4 dzwonów kościół dostał w 1926 roku, dzwony odlane w firmie F. Felczyńskiego, trzeci raz dzwony zmieniono po wojnie wtedy pojawiły się trzy żelazne dzwony, czwarte dzwony umieszczone na wieży kościoła 1981 roku i tam wiszą i dzwonią,.. dzwon Najświętszego Serca Jezusowego-1190 kg; Maryi Królowej Polski – 700 kg; Świętego Józefa – 580 kg i Świętego Floriana – 305 kg…… kilka obrazków z wewnątrz kościoła…
w 1919 roku na tyłach kościoła powstała Grota Matki Boskiej z Lourdes zaprojektowana przez Kazimierza Rucińskiego, figury na szczycie groty – św. Florian i prawdopodobnie św. Józefa są oryginalne, zaś figura Matki Boskiej z okresu późniejszego, prawdopodobnie z roku 1957 roku
pamiątkowa pamiątkowa na fasadzie kościoła
Do obiektu przynależy kamienica wybudowana w pierwszych latach XX wieku, teraz pięknie odnowiona…
Zapraszam na spacer po ulicy Jeżyckiej; Poznańskiej….:)