Bambrzy
Bambry to Polacy pochodzenia Niemieckiego, potomkowie osadników z okolic Bambergu (Frankonia), ale nie tylko,…. Wyżej pomnik upamiętniający ich przybycie…
Dom Bambrów i ktoś, kto o Bambrach wie prawie wszystko..
Był to okres początków XVIII wieku i wojna północna a w jej efekcie zaraza…..wsie z okolic Poznania zostały zniszczone i wyludnione a wsie były jednym ze źródeł dochodów dla Poznania. Żeby zasiedlić i odbudować wyludnione wsie władze miasta postanowiły sprowadzić osadników zza zachodniej granicy. Wydano odezwę skierowaną do państw niemieckich głównie do Bambergu w południowej Frankonii…
Przed chatą
Wybór regionu padł prawdopodobnie za na namową poznańskiego biskupa Krzysztofa Szembeka, który podróżując po Bambergu widział, że mimo urodzajnej ziemi, bogatych gospodarstw chłopi żyli biednie…. więc propozycja przesiedlenia była ciekawa.
Wejście
W latach 1719 -do 1753 do wsi w okolice Poznania przybyli rolnicy z okolic Barbergu, nazwano ich z racji pochodzenia „Bambrami”. Wszyscy przybyli zobowiązani zostali do przedstawienia zaświadczenia, że są wyznania rzymskokatolickiego, to było jedyny warunek. Do wsi w okolice Poznania przybyło od 500 do 900…
Kuchnia
Nowi osadnicy i wracający w mniejszej w stosunku do nich liczbie chłopi polscy szybko odbudowali zrujnowane wsie. Otrzymali od miasta drewno na budowę domostw, ziarno na zasiewy oraz, na pewien okres, zwolnienie od podatków. Wszyscy też, pośrednio dzięki przybyszom, uzyskali dogodny ustrój prawny przez przejście z gospodarki pańszczyźnianej na czynszową.
Izba
Początkowo poważną barierą był język, nie można było się dogadać z sąsiadami jak i z władzami ale też z Kościołem w praktykach religijnych, Bambrzy to ludzie głęboko wierzący a tu wszystkie sakramenty, kazania po Polsku.. Namiastką kościoła były małe kapliczki, których w początkowo było wiele, pokaże je później… . Kościół i wspólne wyznanie to początek polonizacji Bambrów.
sypialnia
Oprócz kościoła była też szkoła, najpierw w szkole po Polsku była religia, potem stopniowo pozostałe przedmioty, potem były mieszane małżeństwa, pomoc sąsiedzka… i sąsiedzi stali się sąsiadami…. Bambrzy dążyli do tego świadomie, pragnęli czuć się na tej ziemi jak na własnej…
Pomieszczenie gospodarcze w domu
Gwałtowny protest ludności Bamberskiej pojawił się w okresie kulturkampfu, kiedy chciano im przywrócić pochodzenie niemieckie… Rodziny bamberskie stanęły w obronie polskiej szkoły i kościoła katolickiego. Badacze problemów mniejszości narodowych uznali ten fakt za ,,cud polonizacyjny”, za wyjątkowy w historii proces szybkiego wtopienia się jednej grupy narodowej w drugą. Bambrzy i ich potomkowie wnieśli w kulturę wsi podpoznańskich nowe elementy z zakresu uprawy roli, pożywienia, budownictwa, zwyczajów, ubiorów….
sprzęty w domu i gospodarstwie
Ubiór roboczy Bamberki. Kobieta ubierała najpierw koszulę, a potem kolejno: kaftanik, kamizelkę i halkę. Później Bamberka nakładała watówkę (grubości kołdry), kiszkę, oraz spódnicę szytą z pięciu szerokości. Głowę okrywano białym czepkiem – (zdjęcie poniżej). Strój ten – jak na Bamberki – był bardzo skromny i ubogi w kolory.
czepki
majtki „piorun trzasł” ….
Ubiór odświętny był bardziej kolorowy, ale też wielowarstwowy…
Odświętna Bamberka
Nakrycie głowy – Kornet kobiet młodych, niezamężnych, który ważył około 2 kg, ozdabiano go kwiatami, przyczepiany z tyłu głowy bandą (kokardą)
Strój męski -Bambrzy ubierali się zgodnie z panującą wówczas na wsi modą. Zakładali najczęściej kaftany, brzuszlaki, suknie (sukmany), buty z wywiniętymi cholewami, na głowie czapki z baranka a latem kapelusze z wąskim rondem,… od święta – surduty ciemnogranatowe, spodnie czarne wpuszczane w buty z długimi cholewami….
Poznańscy Bambry podczas Święta Bambrów – w 1 sierpnia na poznańskim Starym Rynku odbywa się uroczyste spotkanie potomków osadników z Bambergu,
nawet „Bamberkę ” ubrali odświętnie
Na początku XX wieku podpoznańskie wsie zostały włączone do miasta, wsie stały się dzielnicami a potomkowie od dziesięcioleci stanowią integralną część społeczeństwa Poznania. Wielu z nich już nie pamięta swoich korzeni, mieszane ożenki, zmiana nazwisk…. Ale „wnieśli oni wiele elementów swojej tradycyjnej kultury ludowej z niezwykle bogatym, widowiskowym strojem kobiecym, który już w okresie międzywojennym uważany był za uroczysty symbol miasta. Bamberki w kwiecistych kornetach nosiły święte obrazy (feretrony) w trakcie procesji święta Bożego Ciała. Symbolem istnienia tej niezwykłej grupy stała się studzienka z Bamberką,…” Od paru lat działa Towarzystwo Bambrów Poznańskich, co roku 01 sierpnia bambry mają swoje święto…. w 2003 r.otwarto Muzeum Bambrów Poznańskich i właśnie podczas spaceru po muzeum pokazałem krótką historię… na następny spacer zapraszam w miejsca, gdzie można zobaczyć pozostałości po Bambrach, ich domy, gospodarstwa, kamienice, kapliczki… bo wiele takich jeszcze zostało…zapraszam