Plac Wolności
Spacer po Placu Wolności -północna strona,
Budynek Banku Wschodniego
zbudowany dla Banku Wschodniego ( Handlu i Przemysłu Ostbank für Handel und Gewerbe) – zlokalizowany w Poznaniu przy Placu Wolności 15, na narożniku ul. Nowowiejskiego. Obiekt wzniesiony w latach 1910-1911 projektu Hansa Uhla zmieniony i przeprojektowany przez berlińskich architektów – Richarda Bielenberga i Josefa Mosera. Ostbank był jednym z licznych niemieckich banków, które otwierały swoje placówki w Wielkopolsce, gdzie trwała silna walka o ziemię, pomiędzy Polakami i Niemcami. W kontrze do Niemieckiego Ostbanku powstał z polskiej inicjatywy bankowej i kredytowej Bank Włościański (1912) zlokalizowany po przeciwnej stronie Placu Wolności. Obecnie w budynku siedziba Banku Zachodniego WBK.
Architektura
Budynek o formach zbliżonych do baroku. Ciężki gmach, typowy dla niemieckiej architektury doby wilhelmińskiej z dodatkami w poetyce art. déco. Wewnątrz znajduje się sala operacyjna oraz pomieszczenia biurowe. Gmach sąsiaduje z budynkiem Towarzystwa UNION. Wg Marcina Libickiego sąsiedztwo pokazuje różnicę mentalną w traktowaniu stylów architektonicznych przez Polaków i Niemców (oba budynki nawiązują do stylu barokowego, ale każdy z nich w zupełnie inny sposób).
Zegar neonowy
na placu Wolności – podwójny zegar neonowy znajdujący się na budynku. Nad obydwoma wyświetlaczami zegara umieszczona jest neonowa reklama Banku Zachodniego WBK (w budynku pod zegarem mieści się oddział tego banku).
Od Placu Wolności odbiega ulica Nowowiejskiego z widokiem na sąd i mały placyk, kiedyś na placyku była stacja benzynowa… ulica przecina ulicę 23 Lutego
dalej pierzeje północna – budynek Banku Gospodarstwa Krajowego, wybudowany na miejscu dawnej Komendantury Miasta z 1846. Zaczęto budowę w roku 1938 a zakończyli go Niemcy w roku 1942, wygląda prawie tak, jak po zakończeniu budowy, z wyjątkiem zamiast płaskiego dach spadzisty… teraz siedzi tu WBK Bank Zachodni, sąsiednie budynki podobne… ,
Dom Przemysłowy ( siedziba Wielkopolskiej Spółdzielni „Rolnik”)
zbudowany w latach 1900 – 1902
Zbigniew Zakrzewski w książce „Ulicami mojego Poznania” tak pisze o tym budynku – zbudowany ”…według projektu Stanisława Miecznikowskiego, czteropiętrowy, z rzędem jednakowych, łukowych okien na pierwszym piętrze, z rzeźbą dłuta Władysława Marcinkowskiego na frontonie….” I zapis ze sprawozdania za 1902 roku Domu Przemysłowego przedstawionego w dniu 20 lutego 1903 roku. „…Powstał wreszcie Dom Przemysłowy w Poznaniu. W parterowych ubikacjach Domu Przemysłowego pomieściliśmy kawiarnię, oraz handel i biura bankowe. Do pięter górnych ułatwiliśmy dostęp przez urządzenie elektrycznej windy, w obszernym ogrodzie urządziliśmy wygodną kolonadę i estradę do orkiestry…”
Obiekt był własnością Związku Spółek Zarobkowych i Gospodarczych, mieścił wiele placówek rolniczych. Znalazła tu swoje miejsce Centrala Rolników, kilka spółek handlu rolnego a także Bank Kratochwill – Pernaczyński, który finansował polskie przedsiębiorstwa przemysłowe i handlowe w Wielkopolsce. Pernaczyńskiego w roku 1901 do Poznania do pracy w Banku Związku Spółek Zarobkowych ściągnęli ksiądz Piotr Wawrzyniak i dr Józef Kusztelan.
W gmachu czynny był jeszcze przed pierwszą wojną światową salon Przyjaciół Towarzystwa Sztuk Pięknych, pomieszczenie salonu było nakryty szklanym sufitem i to było jego atutem. Parter budynku zajmowała duża restauracja Grand Cafe – popularna „Grandka”.
Między Domem Przemysłowym a Biblioteką Raczyńskich, w głębi, znajdowała się otoczona arkadami, restauracja Palais Royal, później Adria. Budynek Adrii projektował Adam Ballenstedt. Pozostałość po Adrii to arkadowe wejście między dzisiejszym budynkiem Wielkopolskiej Spółdzielni „Rolnik” i Biblioteką Raczyńskich.
Dom Przemysłowy zniszczony podczas wojny i odbudowany w formie prostego klocka teraz siedziba Wielkopolskiej Spółdzielni „Rolnik”.
Z Adrii został się ino mur arkadowy z ogródka tej kawiarni
Zapraszam na dalszy spacer, dalej po Placu Wolności…. do Biblioteki Raczyński „Po fyrtlach Poznania 86a” 🙂