Biblioteka Raczyńskich
Ufundowali ją bracia Edward i Anatazy Raczyńscy w 1824 roku. Otwarta 5 maja 1829 r. Raczyńscy mieli koncepcję zrobienia z Poznania „Nowych Aten” jako centrum życia społecznego i kulturalnego Wielkopolski.
Status fundacyjny przekazywał ją na własność miasta..…„Niżej podpisany przejęty chęcią ułatwienia każdemu środków nabywania nauk i wiadomości zakłada w Poznaniu w miejscu swego urodzenia Bibliotekę publiczną, którą wraz z domem w tym celu (…) wystawionym, ze wszystkimi w nim znajdującymi się obecnie książkami, oraz funduszami na uposażenie przeznaczonymi, temuż miastu tytułem własności w wieczne nadaje posiadanie. (…) Przeznaczeniem Biblioteki Raczyńskich jest aby w czytelni, która w tejże będzie urządzoną, każdy bez różnicy osób w dniach i godzinach oznaczonych miał prawo z niej korzystać.” oraz stwierdzał, że powinno być ..”dawane pierwszeństwo tym, które narodowość Wielkiego Księstwa Poznańskiego interesować mogą … przed książkami jedynie do zabawy służącemu i ulotnemi pismami. Z myślą o polskiej młodzieży gimnazjalnej postanowił gromadzić dzieła ogólne … z każdej literatury narodu” Status fundacyjny zastrzegał że funkcje kierownicze w bibliotece mogli pełnić jedynie Polacy
Pierwszą osobą sprawującą pieczę na zbiorami, liczącymi początkowo kilkanaście tysięcy tomów (głównie skupowanych przez fundatora z kasowanych klasztorów) ofiarowanych przez fundatora, był historyk Józef Łukaszewicz . Istotnym i bez wątpienia najcenniejszym darem był ten złożony w 1835 r. przez żonę fundatora, Konstancję. Ofiarowała ona zakupioną od Juliana Ursyna Niemcewicza część jego prywatnej biblioteki, w której znajdowały się znakomite historyczne materiały źródłowe, cenne manuskrypty, starodruki i atlasy.
Zbiory powiększały się dzięki prawu nadanemu w 1830 roku przez Fryderyka Wilhelma III zobowiązującemu wszystkich wydawców Wielkiego Księstwa do bezpłatnego dostarczenia do biblioteki jednego egzemplarza każdej wydanej książki..
Wejście do budynku
Po śmierci w 1864 r Rogera Raczyńskiego syna Edwarda Niemcy próbowali zgermanizować bibliotekę, jednak dzięki polskiemu księgozbiorowi i polskiemu personelowi Biblioteka nadal była ostoją polskiej kultury.
Po odzyskaniu niepodległości sytuacja Biblioteki się zmieniła. W 1924 roku miasto Poznań przejęło ją na swoje utrzymanie. Mimo trudności materialnych w okresie międzywojennym, księgozbiór się powiększał szczególnie poprzez dary Wielkopolan i organizacji polskich działających w okresie zaboru pruskiego.
widok z Alei Marcinkowskiego
W przeddzień wybuchu II wojny światowej, biblioteka posiadała w swoich zbiorach 165 tysięcy pozycji, których najcenniejszą część (17 tysięcy tomów pochodzących w znacznej części z czasów założyciela) w 1943 roku wywieziono do majątku Józefa Aleksandra Raczyńskiego w Obrzycku. Zniszczona w roku 1945, legł w gruzach budynek i spłonął liczący około 180 tysięcy woluminów księgozbiór (stanowiący ponad 90% bibliotecznych zbiorów przedwojennych).
po wojnie Biblioteka rozpoczęła swą działalność w budynku po dawnej szkole przy ulicy Święty Marcin 65. Budynek biblioteki przy Placu Wolności został odbudowany w latach 1953 – 1956.
Od roku 2010 realizowana była budowa nowego skrzydła biblioteki od strony Alei Marcinkowskiego , które pozwoliło na lepsze wyeksponowanie bibliotecznych zbiorów. Nowe skrzydło zostało oficjalnie otwarte 29 czerwca 2013 roku przez Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego
Nowy budynek zaprojektowany przez JEMS Architekci. Gmach jest połączony z dotychczasowym budynkiem Biblioteki Raczyńskich i liczy siedem kondygnacji. Na jego parterze znajdzie się biblioteka dla dzieci, sala wystawowa i herbaciarnia, na pierwszym piętrze – wypożyczalnia z uniwersalnym księgozbiorem oraz biblioteka dla niewidomych. Kolejne piętra zajmą: informatorium i katalogi, czytelnie, i magazyny zbiorów bibliotecznych.
Poprzez wycofanie w głąb działki największej część nowej biblioteki (magazyny), połączenie starego gmachu Biblioteki i nowej części w jeden niepodzielny obiekt, spowodowało, że wygląd zabytkowego gmachu, nie został zdominowany przez wielokrotnie większą kubaturę nowego budynku. Nowe skrzydło Biblioteki Raczyńskich zostało najlepszym projektem urbanistyczno-rewitalizacyjnym
Na następny spacer zapraszam wokół fontanna Higiei na – poznańskie fyrtle 56b – Fontanna Higiei