„Okrąglak”.
Dom Towarowy zbudowany w latach 1949 – 55 na narożniku ulicy Mielżyńskiego 17 i 27 Grudnia 16 w miejscu zniszczonego podczas II wojny Banku Cukrownictwa. Projekt Marka Leykama nowoczesny, stworzony przed wprowadzeniem doktryny socrealizmu w architekturze. Okrągły kształt budynku powodował, że widać go było z każdej ulicy podobnie. Pierwszy budynek w Poznaniu zbudowany z elementów prefabrykowanych oraz z ogrzewaniem sufitowym. Otwarcie nastąpiło 29 stycznia 1955.
Na otwarcie przyszły tłumy, następnego dnia „Okrąglak” trzeba było zamknąć i remontować. Zwabiony rzekomo wielką ilością towaru, tłum zniszczył stoiska, powybijał szyby, poniszczył lady… Rok później Okrąglak został włączony do Poznańskiego Zjednoczenia Przedsiębiorstw Handlowych. W pobliżu Okrąglaka wybudowano budynek biurowy o podobnej elewacji zwany „kwadraciakiem”. W latach 1977-1979 do istniejącej klatki schodowej dobudowano windę wraz z maszynownią dźwigów oraz zewnętrzną, ewakuacyjną klatkę schodową – łączącą „Okrąglak” z „kwadraciakiem” (później została rozebrana). W podziemiach zamontowano wówczas także zbiornik na wodę o pojemności 100 tys. litrów.
Przez lata w Okrąglaku można było kupić prawie wszystko, od czekolady, przez talerze, zabawki.. na kupy w PRL szło się do Okrąglaka bo tam było zawsze można coś kupić, w Okrąglaku zawsze cos było, był on najważniejszym budynkiem w mieście. Jest lubiany przez Poznaniaków i nie tylko… Okrąglak wraz z budynkiem Domaru, Delikatesami Kasia, Domem Książki miał i utworzył nowoczesną oprawę dawnego Placu Gwarnego (skrzyżowania ulic 27 Grudnia; Gwarna; Fredry i Mielżyńskiego). W 1998 przeszedł na własność polsko-belgijskiej spółki DTC (wraz z 32 innymi domami towarowymi w całej Polsce). Spółka próbowała zablokować wpis obiektu do rejestru zabytków, m.in. z uwagi na brak możliwości przypisania mu cech wysokiej wartości historycznej, naukowej czy artystycznej. W 2007 został wpisany na listę zabytków jako Powszechny Dom Towarowy „Okrąglak” pod numerem 218/Wlkp/A z dnia 19.12.2007.
Budynek w kształcie walca, dziewięciopiętrowy, z centralna trzybiegową klatką schodową. Schody były ciasne, trudno było się wymijać i niektórych budziły strach z uwagi na lęki wysokości, w pewnym okresie były też popularne wśród samobójców dopóki nie zabezpieczono je specjalną siatką. Okrąglak był też niebezpieczny pod względem przeciwpożarowym, w przypadku pożaru zadziałby jak piec. W latach 2011-2012 budynek przeszedł gruntowy remont. Zmienił on się w budynek biurowo-usługowy. Przywrócona została również oryginalna elewacja. Otwarcie po remoncie miało miejsce 24 września 2012.
Bank Cukrownictwa
był jednym z wielu banków branżowych powstałych w pierwszej połowie lat 20 XX wieku. Zawiązano go w 1921 r. na zasadzie fuzji połączony z Bankiem Ziemskim w Poznaniu , który działał od roku 1886 roku. Inicjatorem powstania Banku Cukrownictwa był Związek Zachodnio – Polskiego Przemysłu Cukrowniczego, który zrzeszał 24 cukrownie działające w byłym zaborze pruskim. Podobnych banków branżowych nastawionych na obsługę jednego sektora gospodarki było wiele, ale trudny okres wielkiej inflacji przetrwały jedynie dwa – Bank Naftowy i Bank Cukrownictwa. Bank Cukrownictwa w wyniku porozumienie w roku 1923r. trzech związków producentów cukru działających na terenach trzech zaborów finansował potrzeby gospodarki cukrowniczej i oraz sprzedaży cukru jako monopolista. Bank kontynuował działalność w czasie II wojny światowej na terenie Generalnej Guberni. Bank utracił koncesję w 1946.
ruiny po wojnie
Dawny budynek Banku Cukrownictwa
Dawny budynek banku zdecydował o kształcie narożnika ulic 27 Grudnia i Mielżyńskiego. Główne wejście usytuowane pod kątem zbiegającym się do zbiegających się ulic w eksponowanym froncie, wspartym na kolumnach. Bank Cukrownictwa przejął od działającego wcześniej Banku Przemysłowców za długi zbierając wszystko „jak stał i siedział”. W czasie działań wojennych budynek Banku Cukrownictwa poważnie ucierpiał i podjęto decyzję o jego rozbiórce. Dzisiaj na miejscu Banku Cukrownictwa stoi „Okrąglak”.
Zapraszam na następny spacer po fyrtlach Poznania i Wielkopolski