Po fyrtlach Poznania 55 – Stare Miasto – Fara Poznańska

10/10 - (2 votes)

Fara Poznańska

Bazylika Matki Boskiej Nieustającej Pomocy i św. Marii Magdaleny i św. Stanisława Biskupa – Fara Poznańska – barokowy kościół farny i zarazem kolegiacki przy ulicy Gołębiej u wylotu ulicy Świętosławskiej

Dzisiejsza Kolegiata Farna to już nie ta sama świątynia co kilka wieków temu – nie ta sama kolegiata św. Marii Magdaleny. Zdarzenia tragiczne, wojny, pioruny, pożary …sprawiły, że dawną świątynię możemy oglądać tylko na rycinach, obrazach i makietach. Stała przy obecnym Placu Kolegiackim. Był to jeden z największych gotyckich kościołów w Polsce. Ogromny gmach kościoła św. Marii Magdaleny wypełniał niemal całą długość obecnego placu Kolegiackiego. W 1773 roku uderzył w kościół piorun i w części go spalił…. Potem trochę się zawaliło, potem znowu pożar i….. odbudowy zabronili prusacy… w roku 1799 mury zniszczonej kolegiaty rozebrano, fundamenty zrównano z ziemią i powstało targowisko… a teraz parking samochodowy i trochę trawnika…
3b Mury Kopia

3b Mury - Kopia (2)

 

09 090 Kopia Kopia

09 088 Kopia

W roku 1570 biskup Adam Konarski, sprowadził do Poznania Jezuitów i nakłonił miasto do przekazania im niewielkiego kościoła św. Stanisława Biskupa, założonego przez biskupa Jana Lubrańskiego dla księży emerytów.. Jezuitom miasto darowało jeszcze dwa szpitale i szkołę miejską, biskup dodatkowo uposażył dom zakonny czterema wioskami. Nadania te potwierdził król Henryk Walezy w roku 1574.

2b Plac Kolegiacki Kopia

Kościół okazał się zbyt mały na potrzeby zakonu i w 1651 roku rozpoczęto jego rozbudowę. Pierwszym budowniczym świątyni był architekt Thomas Poncino de Goricia z Lugano, gdy doprowadził do spękania murów został zwolniony. Prace wznowiono po 22 latach w 1678 roku („potop szwedzki”). Budowy podjął się nowo mianowany rektor Kolegium Bartłomiej Nataniel Wąsowski wraz z Wojciechem Przybyłkowiczem i Janem Paradowskim. Wykorzystał istniejące fundamenty i nakrył nawę główną lekkim drewnianym sklepieniem, a od strony północnej zamknął kościół pięcioosiową fasadą typu II Gesu. Dalszą rozbudowę od 1695 roku prowadził architekt Jan Catenazzi, który spowodował przykrycie południowej części nawy głównej masywnymi sklepieniami.

kościół św. Stanisława Biskupa

Otwarcie, tego rozbudowanego, kościoła miało miejsce w uroczystość św. Stanisława Kostki w 1701 roku. 27 IX 1705 biskup Hieronim Wierzbowski konsekrował kościół. W latach 1727-32 wykonany został ołtarz główny według projektu Pompeo Ferrariego. Rektor kolegium Franciszek Koźmiński zaprojektował portale, elementy wystroju naw bocznych, 10 ołtarzy bocznych, oprawę architektoniczną chóru muzycznego. Prace wykończeniowe trwały do połowy XVIII wieku. Wystrój kościoła jest niezwykle bogaty w stylu baroku rzymskiego zwanego „barokiem triumfującym”. Po kasacie zakonu w 1773 roku i zniszczeniu dotychczasowej fary, kościół na polecenie biskupa Ignacego Raczyńskiego został przejęty przez parafię farną. W 1912 -14 przeprowadzono gruntowną renowację pod kierunkiem Mariana Andrzejewskiego, polichromię odnowił Antoni Procajłowicz.

1d Fara

Wnętrze
Wnętrze trójnawowe, bazylikowe z transeptem przytłacza wielkością. Jego długość wynosi 55 m, szerokość 34 m, wysokość nawy głównej 27 m. Sklepienie kolebkowe z lunetami. Na sklepieniach sceny z życia św. Stanisława biskupa, św. Stanisława Kostki i św. Ignacego Loyoli – autorstwa Karola Dankwarta z Nysy (XVIII wiek) (renowacja przez zespół Jana Żoka). Na przecięciu nawy głównej i transeptu niegdyś apoteoza Trójcy Świętej, została zniszczona i zastąpiono ją pseudokopułą namalowaną w 1949 roku przez Stanisława Wróblewskiego. Jej wnętrze wraz z latarnią uzyskane jest środkami malarskimi dającymi złudzenie półkolistej czaszy.

09 025 Kopia

Przepiękna dekoracja sztukatorska pochodząca z około 1700 jest dziełem Jana Bianco (renowacja przez zespół Jana Żoka). Po bokach nawy głównej stoi szesnaście potężnych kolumn ze sztucznego czerwonego marmuru (nie pełnią one żadnej funkcji podporowej), nad ich kapitelami 2,5 metrowe figury 12 apostołów i czterech Ojców Kościoła, z nad gzymsu wychylają się główki aniołków w otoczeniu wici, owoców, akantu, kwiatów… w podobnym stylu inne wolne miejsce w świątyni…

09 123 Kopia

W latach 1727-32 wykonany został ołtarz główny według projektu Pompeo Ferrariego. W centralnej części obraz „Wskrzeszenie Piotrowina przez św. Stanisława biskupa” autor Szymon Czechowicz. Ołtarze boczne wykonane są na wzór ołtarzy z kościoła św. Ignacego w Rzymie

09 025 - Kopia (2)

widok  En face  z ulicy Świętosławskiej

1 Fara Kopia

widok z tyłu

2b Fara

widok z profilu

09 095 Kopia

Opis elewacji .
Różowa bogato zdobiona, barokowa fasada, podzielona jest gzymsami na trzy kondygnacje, po bokach dwie wieżyczki zwieńczone miedzianymi hełmami, wieżyczki (tzw. ośle uszy) dobudowano w 1725 roku z przeznaczeniem na mniejsze dzwony,( sygnaturkę, na Anioł Pański, za konających i pogrzebowy). Między nimi szczyt o charakterystycznych dla okresu baroku bocznymi spływami. Nad portalem głównym we wnęce figura św. Ignacego Loyoli, założyciela zakonu jezuitów, trzymającego w ręce gorejące serce, zaś u jego stóp orła – symbol Chrystusa walczącego z wężem – symbolem szatana, pod postumentem umieszczona jest medalion z napisem: Domus Domini porta coeli (dom Boga i brama do nieba). W oddzielnych wnękach umieszczone są postacie świętych: po lewej stronie Stanisława Kostki – z Dzieciątkiem i Wojciecha – z włócznią, po prawej zaś Stanisława biskupa – z pastorałem i Alojzego Gonzagi – z krzyżem. Wyżej figury świętych jezuickich: Franciszka Borgiasza (z lewej) i Franciszka Ksawerego (z prawej)… W latach 1975-78 oraz 1997-98 elewacje poddano restauracji.

1e Fara - Kopia (2)

1a Fara Kopia

1i Fara

 

1e Fara Kopia

Kilka obrazków z wnętrza

09 041 Kopia

 

09 041a Kopia

 

4bb Fara Kopia

09 043 Kopia

09 046

09 044 Kopia

 

5a Fara

nawa boczna

5f Fara

09 053 Kopia

09 125

5e Fara

Organy Friedricha Ladegasta     

Są jednym z najcenniejszych elementów wyposażenia wnętrza świątyni. Zbudowane w 1876 roku przez jednego z najlepszych organmistrzów tamtych czasów, Friedricha Ladegasta z Weissenfels (przez całe swoje życie zbudował on ponad 200 instrumentów) pięknie wypełniają świątynię dźwiękiem, a zdobny prospekt idealnie wpisał się w barokową architekturę kościoła. To możemy ocenić wszyscy podczas wielu organowych koncertów organizowanych w Farze Poznańskiej. .09 068 Kopia

archiv

09 109 Kopia

Kosztowały prawie 24 000 marek, z czego połowę podarowała anonimowa poznanianka. Instrument ma 7 metrów wysokości i 8,5 metrów szerokości, 43 rejestry, trzy manuały (klawiatury ręczne) i pedał (klawiaturę nożną), 2 579 piszczałek… 

6b Fara Kopia

Z farnymi organami wiążę się też legenda. Czasami pojawia się na chórze tajemnicza, starsza kobieta w czerni. Ponoć jest to duch owej anonimowej ofiarodawczyni, która złożyła na ręce księdza Ziętkiewicza tak znaczną sumę pieniędzy na budowę instrumentu. Teraz po latach wraca, doglądając swego podarunku.
W każdą sobotę o g. 12.15 w poznańskiej farze odbywają się farne koncerty organowe i kameralne właśnie na tych organach i po koncercie można farę zwiedzić … i ja byłem, koncertu posłuchałem, warto było….,

6b Fara

W czasie wojny Fara została ograbiona i pełniła rolę magazynu, została poważnie uszkodzona pociskami artyleryjskimi podczas walk o Poznań. W latach 1948-1950 odbudowana. Prace renowacyjne rozpoczęto w 1990 r. i trwają nadal. Ale aby nadać świątyni pełnię blasku potrzeba było wiele lat pracy i wysiłku. – Konserwatorzy wykonali prace etapami, uzależnione od kondycji finansowej kościoła, hojności sponsorów, Fundacji Współpracy Polsko – Niemieckiej, władz miasta, .. dopiero dzięki Unii Europejskiej – „Wzrost atrakcyjności regionu wielkopolski – kontynuacja konserwacji Poznańskiej Fary” ruszyły prace… To efekt tego wysiłku teraz widoczny… równocześnie z pracami przy elewacji rozpoczęte zostały działania konserwatorskie we wnętrzu Fary oraz badania krypt.

Zapraszam na dalsze zwiedzania świątyni, tym razem zakamarki, podziemia, a na koniec fara wieczorem…

8 052 Kopia

Zapraszam…

Dodaj komentarz

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.