Kórnik Ratusz
W wieku XVII stały w Kórniku dwie bramy – Poznańska i Średzka, dwa kościoły, szkoła, szpital i ratusz. W 1730 roku ratusz był remontowany. Budowę nowego ratusza rozpoczęto w 1773 – 1775 roku z fundacji Teofilii Szołdrskiej Potulickiej. Ratusz był podobny do ratusza bnińskiego jednak większy.
Stary ratusz spłonął od uderzenia pioruna 15 kwietnia 1909 roku. Rok później wybudowano nowy wg projektu Paula Pitta słynnego poznańskiego architekta tego okresu. Mury i elementy ciesielskie wykonali miejscowi rzemieślnicy Wacław Pełczyński i Antoni Ruczyński.
Jest budynkiem murowanym , neobarokowy , dwukondygnacyjny, posiada użytkowe poddasze, pokryty jest mansardowym dachem, na nim znajduje się piękną wieżyczka zwieńczona hełmem i iglicą. Architekt wygospodarował mały dziedziniec okolony z trzech stron skrzydłami budynku.
Po kapitalnym remoncie w 2004 roku dziedziniec przebudowano na szklane patio a pod zegarem na ratuszowej wieży swoje miejsce znalazł kogut , który ogłasza pianiem, że właśnie minęło południe, codziennie w południe słyszymy też dobiegający z ratuszowej wieży hejnał kórnicki. W ratuszu mieści się siedziba Urzędu Miejskiego.
Na fasadzie ratusza tablica upamiętniająca mieszkańców rozstrzelanych przez Niemców w 1939 roku.
Rynek Kórnicki
z XV-wiecznym układem ulic, powstał w wyniku rozszerzenia głównej drogi prowadzącej przez miasto. Otaczające go kamienice mieszczańskie pochodzą z XVIII i XIX w.
W latach 2014-2015 płytę rynku w Kórniku zmodernizowano zastępując stare bruki i starą zieleń płytami betonowymi…… sadząc trochę drzewek, dobrze, że choć zadbano o kawałek starego bruku z z1851 roku. Nie każdemu się podoba taki rynek
.
Synagoga i Ucho Igielne
Żydzi w Kórniku mieszkali od XVI wieku. Opłacali podatki, mieli pozwolenie na handel „suknami, bydłami i wszelkiemi… towary”, wytwarzali też gorzałkę…. mieli własną Synagogę, która istniała już przed 1623 rokiem. Nowa drewniana bożnica powstała w1767/1768 z fundacji Teofili Szołdrskiej – Potulickiej.
Miała oryginalną konstrukcję kopulastego sklepienia, dzięki ciekawemu wystrojowi wewnętrznemu bóżnica stanowiła jeden z najciekawszych obiektów żydowskiej architektury w Polsce.
Synagoga została doszczętnie rozebrana przez nazistów w 1940 roku. Dziś o jej istnieniu przypomina pasaż, którym niegdyś Żydzi przechodzili z rynku na modlitwy a na miejscu Synagogi „Ogródek Jordanowski” . Ze względu na swe rozmiary (1,5 x 10 metrów) potocznie zwany „Uchem Igielnym”.
Nad wejściem zachował się napis w języku hebrajskim i niemieckim o treści: „Oto jest brama Odwiecznego, wchodzą tędy sprawiedliwi”.
Pasaż został w 1979 roku odnowiony staraniem lokalnych społeczników szczególnie profesora archeologii Jerzego Fogla. W latach osiemdziesiątych XX wieku zgromadzono tu macewy z miejscowego cmentarza żydowskiego. Na drzwiach wejściowych umieszczone dwie tablice, informujące o synagodze i wiodącym do niej przejściu.
Brama do lapidarium otwierana jest raz w roku, 1 listopada. Jednak patrząc od tyłu na ten pasaż z zarośniętymi zielskiem i mchem, macewami … trudno coś dobrego powiedzieć….
Stara Poczta
Budynek starej poczty z końca XVIII w. przy ul. Poprzecznej, kryty łamanym, gontowym dachem, to jeden z najszacowniejszych zabytkowych budynków w Kórniku. Nie wiele wiadomo o jego przeznaczeniu pozostała tradycja ustna mówiąca, że to stara poczta.
Hotel pod Białym Orłem
Budynek przy ulicy Poznańskiej 83 (obecnie 57) został wybudowany w 1900 roku przez Niemca Ernsta Kriegera.
Prawdopodobnie od samego początku istnienia budynku znajdował się hotel oraz restauracja, którą Krieger prowadził pod nazwą „Restaurant zur Post”, prawdopodobnie mieściła się tutaj też poczta (budynek obecnej poczty powstał1909 r). W lipcu 1919 roku budynek kupili od Kriegera Pasikowscy i od jesieni 1919 roku rozpoczął swą działalność „Hotel pod Białym Orłem”. We wrześniu 1939 roku budynek przejmują Niemcy a rodzina zostaje wysiedlona. Po wojnie właściciele wracają do Kórnika i na krótko prowadzą restauracja do 1949 roku, później lokal handlowy.
Willa Ruczyńskiego
Willa znajdująca się w Kórniku przy ulicy Poznańskiej 34, została wybudowana w latach 1910-1911. Architektem i budowniczym obiektu był Antoni Ruczyński, który w 1910r. uczestniczył również przy budowie nowego ratusza w Kórniku (nadzór) oraz probostwa w Bninie. Po zakończeniu II wojny w budynku mieściło się przedszkole, potem ośrodek zdrowia do 1987 roku, później piękny secesyjny budynek stał się ruiną i został sprzedany. I ostatnio mieści się w budynku – Motel i Restauracja „Nestor”.
Gazownia
Gazownię zbudowano w 1908 roku, projekt berlińskiego architekta Maxa Hempela, którego firma z godnie umową później dzierżawiła gazownię. W kompleksie znajdowały się kompleks produkcyjny gazowni, zbiornik na mokry gaz, mieszkanie, łaźnia miejska i budynki gospodarcze.
Uważam, że wyżej pokazane kamienice podobnie budynek dawnej gazowni są jednymi z ładniejszych w Kórniku.