Biblioteka Kórnicka
W zamku prowadzi działalność biblioteka, założona w 1817 roku przez Tytusa Działyńskiego w rodzinnym Konarzewie i w 1826 przeniesiona do Kórnika. Dzieło ojca kontynuował syn Jan i ostatni właściciel Władysław Zamoyski, wnuk Tytusa.
Zbiory na galerii w Sali Mauretańskiej
Władysław Zamoyski w 1924 r. utworzył fundację „Zakłady Kórnickie”, przekazując Bibliotekę wraz z swymi dobrami narodowi polskiemu. Biblioteka posiada także filię w Pałacu Działyńskich na Starym Rynku w Poznaniu.
Czytelnia w Pałacu Działyńskich
Od 1953 r. biblioteka weszła w skład Polskiej Akademii Nauk. Zbiory Biblioteki Kórnickiej liczą około 350 tysięcy woluminów , w tym ponad 40 tysięcy starodruków, m.in. rękopis III części Dziadów, ballady Pan Twardowski, czy fragmenty Beniowskiego. Unikatami są XVI-wieczne wydania drukiem poezji Jana Kochanowskiego, najstarszym zaś zabytkiem jest tu rękopis francuski pochodzący z przełomu IX i X stulecia. Julian Bartoszewicz z „Tygodnika Ilustrowanego” tak pisze o kórnickiej bibliotece- „ Książkami, które wydał Raczyński, można całe półki zastawić – wydania zaś Działyńskiego wiele miejsca nie zajmują. Ależ ogrom i waga naukowa tych wydawnictw! Każda książka Działyńskiego zaważy za 10 do 20 książek Raczyńskiego. Z jakimż to wydają się Acta Tomicyana, Lites ac res gestae inter Polonos ordinemque cruciferorum, Źródło pisma do dziejów Unii, Status Litewski, Rodowody Szydłowieckich!”
Podczas pokazu mogliśmy zobaczyć cały stos starych, ciekawych, nie zawsze pokazywanych, oglądanych w białych rękawiczkach starodruków, druków techniką drzeworytu, rękopisów….. Była tu książka na łańcuchu, była biblia z połowy XVI, była historia Gdańska, była ballada „Pani Twardowska”
W z uwagi zbyt mało miejsca w zamku część zbiorów bibliotecznych około w 1850 roku znalazło miejsce w rozbudowanym przez Tytusa Działyńskiego pawilonie parkowym w parku a po roku 1870 roku za czasów Jana Działyńskiego w przebudowanej oficynie Nad Jeziorem (Australii). W tej oficynie tej znalazły schronienie australijskie zbiory Władysława Zamoyskiego ( stąd potoczna nazwa „Australia”).
W obu oddziałach – w Kórniku i w Poznaniu – mieszczą się czytelnie. Dzięki wdrażaniu nowych technologii, w czym Biblioteka ma spore doświadczenie, z coraz większej ilości zbiorów można skorzystać w Internecie za pośrednictwem biblioteki cyfrowej.
O specyfice tej szczególnej instytucji jaką jest Biblioteka Kórnicka świadczy nie tylko szeroki przedział aktywności – od naukowej po edukacyjną ale też skupienie pod jednym szyldem zarówno wspaniałej biblioteki jak i pełnowartościowego muzeum. Całe zaś to bogactwo wystawia jak najlepsze świadectwo wielkości założycielowi i jego koncepcji.