Zastanawiałem się gdzie teraz na spacer, bo trzeba opuścić wnętrza zamkniętej murami, wałami, szańcami…..twierdzy poligonalnej Festung Posen i złapać trochę powietrza, poznać miejsca za murami…. ale żeby nie zapomnieć co to szaniec, co to kaponiera,… i zachować powiązania związane z poligolną twierdzą Festung Posen… wybrałem się na spacer po pozostałościach umocnień oddalonych od centrum, czyli … po fortach zewnętrznych Festung Posen
Twierdza fortowa
Podczas budowy poznańskiej twierdzy poligonalnej wojna krymska i oblężenie Sewastopola w 1855r i Dybbel 1856r podczas wojny duńskiej pokazało małą przydatność tego rodzaju umocnień, małą odporność na ataki artylerii , czyli twierdza poligonalna to przeżytek…..
I dlatego już w latach 1876-1886 Poznań został otoczony pierścieniem dziewięciu fortów głównych i trzech pośrednich o średnicy 9,5 km i obwodzie 3o km, dalej w latach 1887 -1896 uszczelniając pierścień, wybudowano sześć nowych fortów pośrednich i zmodernizowano już istniejące … w latach 1913 planowano utworzenia zewnętrznego pierścienia nowoczesnych fortów piechoty i baterii pancernych.. byłby wtedy Poznań jedną z największych twierdz Europy… całe szczęście, że funduszy zabrakło…..doszła tylko modernizacja fortów i wiele betonowych schronów między fortami… Podczas I wojny Poznań rozbrojono a miasto wraz twierdzą dostało się Polakom..
Forty główne zbudowane wg standardowego projektu pruskiego generała von Biehlera na planie pięciokąta z załamanym bokiem od strony miasta (szyja), był to raczej sześciokąt… . Fort był otoczony fosą (10 m wysokie i 10 m szerokie , skarpy i przeciw skarpy obudowane cegłami, w murze – kaponiery w celu obrony fosy) i wałem artyleryjskim , pod wałem znajdowały się koszary, magazyny, prochownia, laboratorium, korytarz (poterna) łączący koszary z blokiem artyleryjskim , W centralnej części fortu znajdował się majdan, przedpola maskowane krzewami… wokół fortu droga kryta, w szyi dziedziniec wjazdowy z wartownią (blokhauz), wjazd do fortu poprzez drewniany most i stalową bramę….
Czoło fortu miało około 230 m na wale 22 stanowiska dla dział….Forty miały numerację cyframi rzymskimi od I do IX
Forty pośrednie – miały kształt trapezu… i w zasadzie od głównych różniły się kształtem, usytuowaniem i wielkością pomieszczeń, usytuowaniem umocnień, wielkością umocnień….
Forty pośrednie ponumerowano cyframi rzymskimi od I do IX dodając literkę „A”….W 1864 r. rozporządzeniem Wilhelma I, fortom nadano nazwy wybitnych generałów pruskich.
Uzbrojenie fortów często się zmieniało, i pewno z 22 planowanych, na forcie zostało ich po kilka na fort, ale bardziej nowoczesnych, a i część dział przeniesiono do baterii międzypolowych…. pewnie i z załogą, której pierwotnie miało być około 700 ludzi, po redukcji uzbrojenia w forcie zostało pewno połowa…
Słupek graniczny w Forcie III i IVa
Domek wałmistrza przy forcie VIII
Spojrzenie na fort I z góry…
Zapraszam na wędrówkę, spacer po fortach, ……pierścienia zewnętrznego….