Ulica Chełmońskiego
biegnie równolegle do Matejki i prowadzi od ulicy Wyspiańskiego do ulicy Grottgerra, ulica wytyczona przez Johowa w roku 1902, podobnie jak Siemiradzkiego, Grottgera i Kossaka , początkowo nazywała się ulicą Helmholtza, od 15 listopada 1919 roku patronuje jej Józef Chełmoński- wybitny malarz realista
Ulica Matejki cd
Dzisiaj spacer od skrzyżowania z ulicą Berwińskiego do Kasprzaka,( Berwińskiego pokazana była wcześniej, przy okazji spaceru po Głogowskiej, przy tej okazji była pokazana też Willa Paula Ueckera. )
Początek spaceru, to po prawej stronie skwer przy Ulicy Wyspiańskiego, niektórzy powiadają, że to Plac Wyspiańskiego
Kiedyś skwer ze stacją benzynową, ale to kiedyś…
a po lewej Willa Paula Ueckera wraz z ogrodami zajmuje plac aż do Wyspiańskiego
Po lewej (wschodniej) stronie ulicy, aż do kościoła św Anny zabudowa willowa,
W piętrowej willi pod numerem 32/33 (na pierwszym planie) mieszkał, przez czas, prof. Henryk Zygalski, jeden z kryptologów „Enigmy”, później przeprowadził się na ul. Mielżyńskiego. W roku 2004 Rada Osiedla Św. Łazarz tablicę pamiątkową, którą umieszczono na frontowej ścianie budynku…
Za skrzyżowaniem z ulicą Limanowskiego, po wschodniej stronie coś się buduje od postaw, ciekawe jak się wkomponuje w starą zabudowę….
Dalej, już stara zabudowa- dwa niskie, jednopiętrowe budynki 34 i 35 , i następne dwie czterokondygnacyjne kamienice 36 i 37 ,wyglądają na wiekowe, na zbudowane na początku XX (historia na razie nie znana)
Niżej opisany odcinek pierzei wschodniej ulicy Matejki
Imponująca kamienica (38) o niezwykle zdobnej elewacji, powstała w początkach XX wieku, sześć kondygnacji wraz z mieszkalnym poddaszem, centralny wykusz, styl neoklasycystyczny, szczyt z parą korynckich kolumn, zdobna fasada…
fasada z napisem „Hora ruit carpe diem” – (godziny upływają, skub dzień) czyli korzystaj z życia…:) może się to podobać …. i kamienica i napis…
i ostatnia kamienica po tej stronie ulicy Matejki.… narożnik ulicy Niegolewskich 16/ Matejki 39 wybudowana na początku XX wieku dla Suwalskich zaprojektowana przez Stefana Suwalskiego i Rogera Sławskiego
Na drugim narożniku (zachodnim) pod nr 40 „Zielona Perła Łazarza”
zbudowana 1906–1907, projektował ją jeden z najlepszych architektów Poznania początku XX wieku – Paul Pitt, miała błyszczeć jak wszystkie budynki projektowane przez Paula Pita i utraciła swój blask i zamiast błyszczeć straszy na Łazarzu, jest problemem dla władz, co kilka tygodni pożar, nie można znaleźć właściciela …. szkoda…perły….
Z „Zieloną Perłą” sąsiaduje terenem kościoła, obszerna parcela na narożniku ulicy Matejki i Limanowskiego na której zbudowano w roku 1904 -1907 kościół na potrzeby ewangelików jako kościół Chrystusa.(Kościół już pokazałem przy okazji spaceru po ulicy Limanowskiego, ale ponieważ to ważne miejsce i budowla przy ulicy Matejki pokazuję jeszcze raz ) Budowie patronowała żona cesarza Wilhelma II Augusta Wiktoria. Kościół zaprojektował Oskar Hossfeld.
Budulec to granitowe ciosy i czerwona cegła, kościół podobny do kościołów pomorskich, zbudowany w stylu architektury ceglanej…portyk z trzema portalami,48 metrowa wieża z zegarem, rozeta,……
W latach 1953-1957 przebudowano wnętrze, wewnątrz z interesujących rzeczy – kopia XV wiecznego żyrandola z Norymbergii oraz XIX wieczna kopia chrzcielnicy z Bambergu…
Po wojnie kościół przejęty przez katolików a 1948 r. erygowano tu parafię pw. św. Anny.
na terenie przy kościele od strony ul. Limanowskiego- pastorówka z 1907 roku teraz to plebania, i drugi budynek z 1911 roku, kiedyś służył zborowi, dzisiaj dom katolicki
Skusiłem się żeby pokazać jeszcze raz zegar słoneczny, bo to piękny zegar, na Willi Paula Steinbacha, schowanej na tyłach kościoła…
dalej na narożniku Matejki i Limanowskiego, interesujący budynek, kamienica Emila Nicklausa również już opisana przy okazji spaceru po ulicy Limanowskiego z 1901 roku (choć niektórzy powiadają, ze zbudowano ją w roku 1908) prawdopodobnie według projektu architekta z kręgu Leona Eckerta.
Mimo interesującego wyglądu i wieku – w spisie zabytków jej nie znalazłem…
Podoba mi się dom pod 45, niewielka kamienica, żółta, czerwona cegła, wstawki jasnego tynku, delikatne sztukateria, ładny wykusz, loggie, balkony… mała jak na kamienicę, ale chciałbym tu mieszkać…. może ktoś pomyśli coby wpisać do rejestru zabytków.. (nie znalazłem jej historii i kto ją zrobił…)
i portal…i wrota…
Projektant nie znany, właściciel garncarz S. Jaks kamienica nr 46 zbudowana w 1903 roku, też nie znalazła uznania w oczach konserwatora zabytków, nie ma jej w rejestrze.
secesyjny detal – wić roślinna i maszkaron
kwiaty słonecznika,
wielki nos i biust kobiety, …..
miły portal….dekoracja podnosiła rangę budynku i…ceny wynajmu mieszkań…:)
Druga z interesujących kamienic nr 47 projektu Paula Pitta, dekoracje wykona znany sztukator Bolesław Richelieu (Według Kroniki Miasta Poznania – „jeden z najlepszych sztukatorów Poznania” jego pracownia wykonała niezwykłe, pełne fantastycznych stworów dekoracje )
Kamienica zwraca uwagę poręczami balkonów i wspaniałymi kratami loggii, z góry spogląda łabędź zaś wstępu do niej strzeże smok z bajki…
Wcześniej opisany narożnik Matejki i Wyspiańskiego budynek wybudowany ok. 1905 r. według projektu architektów Paula Lindera i Karla Roskama mieścił się początkowo hotel. Przebudowano go w latach 1950-60. W 1966 r. przejął go poznański uniwersytet, który zlokalizował Instytut Akustyki Wydziału Fizyki oraz Wydział Matematyki i Informatyki – Colegium Mathematicum do 2006 roku, potem firma Wechta w budynku zrobiła mieszkania…Budynek wygląda ładnie..
Koniec dzisiejszego spaceru w miejscu rozpoczęcia to jest na placyku, skwerku Wyspiańskiego
zapraszam na spacer po pozostałych ulicach Johow-Gelände Chełmońskiego, Kossaka, Siemiradzkiego, Ułańskiej, Grottgera…
Johow Gelände
Ulica Matejki cd
Spacerując po ulicy Matejki dochodzimy do ulicy Grottgera, początku obszaru na którym powstało pierwszych latach XX wieku nowotarskie założenie urbanistyczne – Johow-Gelände (teren Johowa). Na przeciw dawnego Ogrodu Botanicznego spółka Bau Terrain St.Lazarus Maxa Jahowa i Alberta Schmidta zakupiła tereny od znanych poznańskich lekarzy Heliodora Święcickiego i Bolesława Wicherkiewicza, w roku 1902 teren podzielono na kwartały, działki , wytyczono ulice (Grottgera, Siemiradzkiego, Kossaka, Chełmońskiego, ..ulice Matejki, Wyspiańskiego i Ułańska już istniały),
Ulica Jana Matejki
– to najważniejsza ulica Górnego Łazarza, łączy Łazarz z Jeżycami, jej przedłużeniem jest ulica Kasprzaka na południu i Szylinga na północy. Wytyczona w 1895 roku i powtarza bieg drogi wiejskiej (drogę tą widać na planach z 1795 roku). Początkowo nazywano ją Nowoogrodową i planowano wybudować przy niej wille, a zbudowano głównie secesyjne kamienice.
Zbigniew Zakrzewski tak powiada o tym fyrtlu:…”… tu spotkały się tereny parkowe z wojskowymi.Wyrosła luksusowa dzielnica Poznania zasiedlona przez pruską plutokrację i wysokich urzędników. Odtąd wykwint – niekiedy napuszony- ozdobnych fasad z balkonami, wnękami i wykuszami, a także niektórych klatek schodowych charakteryzuje do dziś zabudowę tej okolica…”
Ulica Kazimierza Jarochowskiego
Jest jedną z dłuższych ulic na Łazarzu około 1,4 km. Prowadzi z północy na południe, od Wyspiańskiego do Ściegiennego, istniała już przed 1900, jeszcze przed włączeniem Łazarza do Poznania.
Od14 sierpnia 1920 patronuje jej Kazimierz Jarochowski – historyk, pionier badań historycznych nad epoką saską w Polsce, współtwórców Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
(więcej…)
