Ul Dominikańska
Ul. Dominikańska. Znajduje się na Starym Mieście, na północ od Starego Rynku. Zaczyna się od ulicy Żydowskiej i kończy przy ulicy Garbary. Nazwa ulicy pochodzi od stojącego przy ulicy kościoła Dominikanów. W brzmieniu polskiem ustalono nazwę urzędowo 16. 6. 1919.
Ulica Dominikańska powstała na obecnej linii w 1804 roku, po wielkim pożarze miasta w 1803 roku i od tego czasu tak się nazywała, podczas zaborów i wojny „Dominikanerstrasse” . W miejscu obecnego przebiegu ulicy w średniowieczu znajdowała się osada Św.Gotarda. Do roku 1803 kościół Dominikański połączony był z kościółkiem Pana Jezusa (Kościół Najświętszej Krwi Pana Jezusa) ulicą zwaną „Złotniczą“, której po wielkim pożarze miasta nie odbudowano.
Kościół Najświętszego Serca Jezusowego i Matki Boskiej Pocieszenia
Do Poznania Dominikanie przybyli około roku 1231. Początkowo osiedlili się na prawym brzegu Warty w okolicy Śródki.
Miejsce na którym dzisiaj stoi Kościół Najświętszego Serca Jezusowego i Matki Boskiej Pocieszenia, jest jednym z najstarszych miejsc sakralnych, do dziś istniejącym, po lewej stronie Warty. Pierwszy kościół tu powstały, pod wezwaniem św. Gotarda, został najpewniej ufundowany przez księcia Bolesława Krzywoustego i zbudowany w stylu romańskim. Przed lokacją miasta, na lewym brzegu Warty, między dzisiejszymi ulicami: Garbary, Dominikańską, Szewską i Żydowską istniała osada św. Gotarda. W 1244 roku książę Przemysł I przeniósł tu Dominikanów i nadał im kościół Św. Gotarda oraz plac pod nowy kościół i klasztor. Dominikanie zbudowali na miejscu świątyni św. Gotarda nowy klasztor i kościół gotycki pod wezwaniem pierwszego męczennika ich zakonu, św. Piotra z Werony, czynny już w 1253r. W XIV w. kościół przyjął patronat założyciela zakonu św. Dominika. Fundatorami kościoła i klasztoru byli książęta Przemysł I i Bolesław Pobożny. Była to wówczas wczesnogotycka, dwunawowa świątynia z wydłużonym prezbiterium. Jej mury przetrwały niemal w niezmienionym kształcie do dziś jako korpus kościoła. W połowie XV wieku po stronie północnej do kościoła dobudowano w stylu późnogotyckim kaplicę Matki Bożej Różańcowej. W 1698 r. powódź zniszczyła filary kościoła, zawaliło się wówczas sklepienie. Odbudowa, którą kierował Jan Catenazzi, trwała od 1700 do 1724. Odbudowano nawę kościoła w stylu barokowym, nieco później od strony zachodniej, dobudowano wieżę. W 1725 roku huragan zerwał dachy i sklepienia, w 1803 roku pożar spowodował, że runęło gotyckie sklepienie krzyżowe prezbiterium, w jego miejscu założono drewniane, kolebkowe z lunetami. Do fasady od strony zachodniej dodano nowy szczyt. Odbudowa kościoła trwała do 1814 roku. W 1833 roku zakon został skasowany przez pruskiego zaborcę, zabudowania klasztorne rozebrano, a jego majątek został rozproszony. 22 grudnia 1920 r., na polecenie kardynała Edmunda Dalbora, kościół i kaplicę wraz z resztkami klasztoru przejęli ojcowie Jezuici. Podczas renowacji w 1922 roku odkryto wczesnogotycki portal z 1250 roku. Przebudowę prezbiterium kontynuowano w 1923 r. dodając pilastry kompozytowe i rozpoczęto sztukatorski wystrój sklepienia (ukończony w latach 70tych XX w.). Podczas II wojny światowej kościół był magazynem, w 1963 zostało wyremontowane wnętrze, w latach 1970 – 1971 roku odkuto tynki i pokazano zewnętrzne średniowieczne mury i okna.
Opis
Do dziś częściowo zachowały się wczesnogotyckie mury obwodowe z połowy XIII wieku. Z tego samego czasu pochodzi bogato profilowany, cenny portal wczesnogotycki z profilowanej cegły, znajdujący się w zachodniej fasadzie kościoła (odsłonięty w 1923 r.). Jest on prawdopodobnie wzorowany na portalu z kościoła św. Jakuba w Sandomierza. Wnętrze jednonawowe przykryte sklepieniem żaglastym, urozmaicone zdwojonymi pilastrami oraz wiele razy łamanymi gzymsami. Filary przy ścianach pochodzą z początku XVIII w., sklepienia w prezbiterium z początku XIX w., w nawie – z pierwszej połowy XVIII w.
(więcej…)
